فانکشنال ترینینگ چیست؟ در جواب این سوال از هرکسی جواب متفاوتی خواهید شنید، با جستجوی فانکشنال ترینینگ یا تمرینات فانکشنال در گوگل نیز به توضیحات متفاوت، تصاویری از کتل بل، بتل روپ و تعداد زیادی حرکت و تمرین غیر متعارف می‌رسید.
همچنین در مورد تعریف تمرینات فانکشنال و کراس فیت همپوشانی زیادی خواهید دید، اما تعریف مشخصی پیدا نخواهید کرد. بنابراین به جای پیچیده‌تر کردن موضوع و سردرگم کردن بیشتر شما، اجازه بدهید یک سؤال مطرح کنم…
هدف از تمرینات فانکشنال چیست
برای پاسخ به این سوال، یک لحظه فکر کنید که اصلا چرا تمرین می‌کنید؟ در حالی که همه‌ی ما انگیزه‌های شخصی و اهداف تناسب اندامی متفاوتی را دنبال می‌کنیم، این اهداف عموماً از سه حالت خارج نیستند:
۱ تناسب اندام
۲ حال خوب و انرژی بیشتر
۳ قدرت و عمکرد بهتر
معنا و مفهوم و هدف فانکشنال ترینینگ آخرین نکته است، یعنی عملکرد بهتر. همچنین این تمرینات به بهبود تعادل، استقامت عضلانی و افزایش توان قلبی و عروقی شما کمک شایانی می‌کند، اما به شیوه‌ای متفاوت!
اما این شیوه‌ی متفاوت چطور به شما کمک می‌کند؟ فانکشنال ترینیگ با بهبود وضعیت سیستم حرکتی و عملکردی بدن، افزایش قدرت بوسیله تنوع الگوهای حرکتی خاص و ارتقا physical function توانایی‌های شما را بهبود می‌بخشد.
کلمه اصلی برای تعریف تمرینات فانکشنال، عملکرد بهتر است. بنابراین فانکشنال ترینینگ یک هدف دارد و آن تمرکز بر عملکرد الگوهای حرکتی خاص مانند پرتاپ کردن، کشیدن، هل دادن است.
تمرینات فانکشنال دقیقا چیست
تمرینات فانکشنال از حرکات بنیادی مانند اسکوات، هینج، لانژ و… تشکیل می‌شود که با ابزارهای خاصی مانند کتل بل، بتل روپ، مدیسن بال و… انجام می‌شود.
این تمرینات نوعی برنامه تناسب اندام است که ریشه در توانبخشی دارد. درمانگران اغلب از این روش برای بازآموزی حسی و حرکتی بیماران مبتلا به اختلالات حرکتی استفاده می‌کرده یا می‌کنند.
اما در سال‌های اخیر کارشناسان ورزشی برای توسعه این روش مداخلاتی انجام دادند تا این روش تمرینی برای بهره‌مندی عموم مردم قابل استفاده باشد.
به دلیل عدم شفافیت در مورد اینکه فانکشنال ترینینگ دقیقا چیست، بررسی برخی از نمونه‌ها کمک کننده است. برای مثال: ایستادن روی توپ بوسو و انجام اسکوات تمرین فانکشنال محسوب نمی‌شود. ما نمی‌توانیم هر حرکت و تمرینی را جزئی از روش فانکشنال محسوب کنیم! در ادامه مزیت‌های این روش را بیان می‌کنم…
با فانکشنال ترینینگ یک عضله به صورت تنها جیغ نمی‌زند بلکه کل بدن یکصدا آواز می‌خواند، این هماهنگی ماهیت اصلی تمرینات فانکشنال است.
حسن موسوی
فواید فانکشنال ترینینگ
پیش گیری از آسیب
تمرینات فانکشنال قدرت و استقامت را بسیار بهبود می‌بخشد و باعث می‌شود که مفاصل شما بهتر محافظت شوند و عضلات در برابر آسیب‌های شایع مانند کشیدگی مقاومت بیشتری داشته باشند.
ماهیت متعادل و منطقی این روش به شما اطمینان می‌بخشد که کاهش خطر ایجاد جراحت و تنش روی بدن شما از تمرینات سنتی بسیار کمتر است. هنگام تمرین، فقط عضلات نیستند که تقویت می‌شوند، بلکه لیگامان‌ها و تاندون‌های اطراف نیز تقویت خواهند شد.
تقویت و بهبود حس عمقی
حس عمقی که در زبان انگلیسی Proprioception نامیده می‌شود، حسی است که بوسیله آن فرد حرکت و موقعیت اعضای بدن خود را درک می‌کند. حس عمقی برخی اوقات حس ششم هم نامیده می‌شود.
تامین کننده این حس نورون‌های مخصوصی هستند که در عضلات، تاندون‌ها و مفاصل جای دارند. دستگاه عصبی، حس عمقی را با سایر حواس از جمله بینایی و حس تعادل یکپارچه می‌کند تا به فرد دیدی کلی در مورد موقعیت بدنی، حرکت و شتاب بدهد.
یک اصطلاح مناسب که در تمرینات فانکشنال جایگاه ویژه‌ای دارد، ادراک حس عمقی است که به بیانی ساده برابر است با توانایی مغز در جمع آوری اطلاعات از محیط پیرامون تا بتواند یک نقشه حسی از محیط و بدن بسازد.
این اطلاعات خوراک سیستم عصبی برای داشتن تصویری از خارج بدن است، اینکه چه اتفاقی در ارتباط با بدن در حال رخ دادن است و پیش بینی اینکه حرکت بعدی چه می‌تواند باشد.
کاهش ادراک حس عمقی باعث بروز وضعیت‌های غیرطبیعی و کاهش پاسخ‌های رفلکسی می‌شود، برای همین احتمال آسیب را به خصوص حین فعالیت‌های ورزشی یا فعالیت‌های روزمره افزایش دهد.
اما افزایش و تقویت ادراک حس عمقی موجب اطلاع فرد از وضعیت حرکت مفصل می‌شود و در نهایت به انقباض‌های عضلانی به منظور حرکت و پایداری مفاصل سرعت می‌بخشد.
روش تمرینی فانکشنال Proprioceptive Feedback بیشتری را به نسبت تمرینات پروش اندام به دنبال دارد و باعث افزایش و بهبود ادراک حس عمقی می‌شود.
افزایش راندمان ورزشی
در روش تمرینی فانکشنال، اصول طراحی تمرین به نحوی است که تنوع حرکتی و زمان اجرای تمرین نسبت به مقدار انرژی مصرف شده ورزشکار یک رشته‌ی خاص راندمان بیشتری داشته باشد.
فانکشنال برای آماده سازی یک ورزشکار برای عملکرد مطلوب در یک ورزش خاص طراحی شده است. این روش با آموزش‌های معمولی و شخصی بسیار متفاوت است و به جای بهبود آمادگی جسمانی عمومی، عملکرد ورزشی یک ورزشکار را ارتقا می‌دهد.
برای مثال تمرین با دستگاه، روشی محبوب برای افزایش حجم و قدرت است، اما این دستگاه‌ها (مانند دستگاه هاگ پا) اغلب بر روی یک ناحیه از بدن تمرکز کرده و بر خلاف تمرینات فانکشنال فعالیت واقعی بدن را شبیه سازی نمی‌کند.
Functional Training بر یکپارچگی تمرکز دارد، نه فقط تمرکز بر یک قسمت از بدن یا یک عضله‌ی خاص، این تمرینات شامل تداوم حرکت می‌شوند یعنی این تمرین‌ها تمامی سیستم‌هایی را درگیر می‌کنند که برای انجام یک فعالیت با هم همکاری دارند.
برای مثال اگر تمایل دارید به دو چرخه سواری قوی‌تر تبدیل شوید نباید تنها بر روی عضلات چهار سر خود کار کنید، عضلات چهار سر ران تنها یک مورد از کل سیستمی هستند که برای پدال زدن به کار گرفته می‌شود.
بهبود الگوهای حرکتی
امروزه همچنان فرهنگ تناسب اندام به شدت تحت تأثیر عصر طلایی بدن سازی قرار دارد. به همین دلیل است که اکثر سالن‌های ورزشی مملو از دستگا‌های بدنسازی هستند. مشکل دستگاه این است که طوری طراحی شده تا فقط عضلات شما را هدف قرار دهد.
اما تمرکز تمرینات فانکشنال بر الگوهای حرکتی و هدفمند است. در این روش شما از الگوهای حرکتی بنیادی مانند: pushing, pulling hinging, squatting, rotating بهره می‌برید.
در طی یک جلسه تمرین فانکشنال شما از ترکیب بهترین حرکات بنیادی بوسیله دمبل، بتل روپ، کتل بل یا سایر تجهیزات ورزشی استفاده کنید، اما این روش تمرنی بسیار متفاوت‌تر از یک برنامه بدنسازی یا پرورش اندام سنتی است.
تمرینات فانکشنال عملکرد حرکتی را بسیار بهبود می‌بخشد و به شما کمک می‌کنند تا بتوانید اهداف تناسب اندام خود را با اطمینان افزایش دهید. صرف نظر از توانایی‌هایتان، روش فانکشنال باید بخشی از روال تمرینات شما باشد.
اگر به دنبال مربی فانکشنال هستید، خوشحال می‌شوم در کلاس‌های من شرکت کنید. من حسن موسوی هستم و دارای مدرک بین المللی مربیگری فانکشنال و تی آر ایکس از موسسه اصلی این رشته می‌باشم.
کلاس‌های نیمه‌خصوصی من صرفا برای آقایان و در تهران، خیابان پانزدهم یوسف آباد برگزار می‌شود. اگر به دنبال کلاس خصوصی هستید با من در تماس باشید.
تفاوت کراس فیت و فانکشنال ترینینگ
در حالی که بسیاری از ما برای کاهش وزن، عضله سازی و یا رسیدن به سطح مطلوبی از تناسب اندام تلاش می‌کنیم، فانکشنال ترینینگ قصد دارد عملکرد فیزیکی و حرکات طبیعی را که در طول زندگی روزمره ما رخ می دهد سهل و آسان کند و باعث بهبود کیفیت زندگی ما شود.
برای مثال این سبک تمرین به سادگی به شما انرژی کافی برای بازی طولانی تر با فرزندانتان را می‌دهد از اهداف اصلی تمرینات عملکردی یا همان فانکشنال ترینینگ تأمین قدرت کافی، افزایش تعادل و… بوسیله تنوع الگوهای حرکتی خاص است.
اما کراس فیت بسیار رقابتی و طاقت فرسا است، چراکه CrossFit قصد دارد بدن شما را برای هر چالشی که ممکن است برای شما ایجاد شود آماده کند. تمرینات کراس فیت با آیتم‌های زمان بندی شده برای برای رقابت ورزشکاران با یکدیگر طراحی شده است.
در عین حال انجام تمرینات کراس فیت معمولاً به تجهیزات مختلف و متععدی نیاز دارد. به همین دلیل، این چیزی نیست که به راحتی قابل انجام و تکرار باشد.
همچنین اگر مستعد آسیب دیدگی هستید و یا در استفاده از تجهیزات خاص بی تجربه هستید، تمرینات فانکشنال برای شما بهتر از CrossFit است. همچنین به دلیل ساختار غیر رقابتی این تمرینات بعید است با فشار بیش از حد به خود آسیب برسانید.
اما تمرینات کراس فیت بسیار طاقت فرسا است. این روش ترکیبی است از تمریناتی که با شدت بالا انجام می شود و به دلیل سبک‌های مختلف و تکنیک‌های پیچیده، می‌تواند منجر به آسیب دیدگی شود.
سوالات متداول درباره فانکشنال
طبق متد‌های بین المللی هر جلسه تمرین فانکشنال حدودا چهل و پنج دقیقه است.
فانکشنال ترینینگ و کراس فیت شباهت فراوانی دارند. فانکشنال قصد دارد با آموزش الگوهای حرکتی خاص عملکرد فیزیکی و حرکات طبیعی را که در طول زندگی روزمره‌ی ما رخ می دهد شبیه‌سازی و آسان کند. اما کراس فیت تمرینی رقابتی و
طاقت فرسا و با شدت بالاست که با آیتم‌های زمان بندی شده برای رقابت ورزشکاران با یکدیگر طراحی شده است.
هفت الگوی حرکتی Squat, lunge, push, pull, hinge, twist, walk بنیان تمرینات فانکشنال را می‌سازند.
پادکست زیتمه، چرا نباید ورزش کنیم!؟
من حسن موسوی در این قسمت از پادکست زیتمه با دکتر ناصر رضایی پور پزشک، متخصص طب ایرانی و دبیر انجمن علمی طب سنتی ایران گفتگو کردم که به نظرم گفتگوی جذابی شده، از پایین این نوشته می‌تونید به راحتی گوش بدید.
موضوع صحبت درباره اهمیت ورزش است و این که چرا باید ورزش کرد؟ آقای دکتر در این خصوص توضیحات کاملی دادند. همچنین درباره راه‌کارهای کاهش وزن و نوشیدن هشت لیوان آب در روز پرسیدم و اینکه آیا این موضوع صحت علمی دارد یا خیر؟