کالری چیست و چه کاربردی دارد؟

کالری، به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در تغذیه و سلامت، مورد توجه بسیاری از افرادی است که به دنبال سبک زندگی سالم هستند. در واقع مفهوم کالری به ما کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از انتخاب‌های غذایی خود داشته باشیم. برای دستیابی به هدف‌هایی مانند حفظ وزن، کاهش وزن یا حتی افزایش وزن، دانستن چیستی کالری اولین گام است.

چرا می‌گوییم یک تکه پیتزا حدودا 350 کالری دارد؟ و یا در۱۰ دقیقه پیاده روی حدودا ۱۲۰ کالری سوزانده می‌شود؟ این اعداد چه چیزی را نشان می‌دهند؟ اصلا کالری چیست و چرا مهم است؟

کالری در واقع یک واحد انرژی است که میزان یا سطح انرژی مورد نیاز بدن را نشان می‌دهد. بطور کلی، معنی کالری، انرژیی است که بدن از غذاهای مصرفی استخراج می‌کند یا انرژی که برای انجام فعالیت‌های روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این توضیحات، می‌توان گفت کالری نقش بسیار مهمی در تأمین نیازهای بدن ایفا می‌کند.

در این مطلب، به تعریف دقیق‌تر کالری، اهمیت آن در برنامه غذایی و راهکارهایی برای مدیریت کالری به منظور بهبود سلامتی و کنترل وزن خواهیم پرداخت.

من حسن موسوی مربی پیلاتس و فانکشنال هستم و امیدوارم با این مطالب، بتوانم نگرشی روشن‌تر نسبت به اهمیت کالری در سبک زندگی سالم برای شما ارائه کنم.

کالری چیست؟

کالری چیست؟ این مفهوم به عنوان واحدی معمول برای اندازه‌گیری انرژی، مفهومی مهم در علم تغذیه و بهداشت است که ریشه‌های خود را در ترمودینامیک دارد.

پیشینه تاریخی و منشأ واژه

این اصطلاح برای اولین بار در سال ۱۸۲۴ توسط نیکولاس کلمنت، یک فیزیکدان و مهندس فرانسوی، به عنوان واحدی برای اندازه‌گیری گرما معرفی شد. این مفهوم در دهه‌های بعد به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی وارد شد و از آن زمان تا کنون به طور گسترده‌ای در زمینه تغذیه و بهداشت مورد استفاده قرار گرفته است. نام “کالری” از واژه لاتین “calor” گرفته شده است که به معنی “گرما” است. انتخاب این نام توسط کلمنت، جهت نمایش رابطه بین انرژی و انتقال گرما بود.

در دهه‌ی نوزدهم، آنتوان لاوویزیر و همکارش، پیر سیمون لاپلاس، آزمایشاتی را در زمینه تعیین میزان گرمای تولید شده توسط مواد غذایی مختلف انجام دادند. آن‌ها متوجه شدند که مواد غذایی مختلف مقادیر متفاوتی از گرما تولید می‌کنند که این نشان می‌دهد آن‌ها حاوی سطوح مختلفی از انرژی هستند. این دانشمندان پیشنهاد دادند که Calorie می‌تواند به عنوان واحدی برای تعیین مقدار انرژی در مواد غذایی استفاده شود.

آن‌ها کالری را به عنوان مقدار گرمای لازم برای افزایش دمای یک کیلوگرم آب در یک درجه سانتیگراد تعریف کردند. این مفهوم به عنوان یک واحد عملی برای اندازه‌گیری انرژی در مواد غذایی به طور گسترده‌ای پذیرفته شد و به دانشمندان امکان می‌داد تا محتوای انرژی غذاها را تعیین کنند و رابطه بین مصرف انرژی و هزینه در بدن انسان را درک کنند.

اکثر افراد معمولاً Calorie را به غذا و نوشیدنی‌ها مرتبط می‌کنند، اما این تفکر نادرست است. هر چیزی که حاوی انرژی باشد، شامل کالری می‌شود. برای مثال، یک کیلوگرم زغال سنگ حاوی ۷،۰۰۰،۰۰۰ کالری است. هر چند که امروزه، زمانی که افراد رژیم می‌گیرند یا به سلامتی خود توجه می‌کنند، به شمارش کالری‌های مصرفی می‌پردازند و به مقدار مصرف کالری‌های روزانه‌ی خود توجه می‌کنند، اما دقیقاً معنای این واژه چیست؟

برای درک بهتر مفهوم کالری، می‌توانیم به یک مثال ساده اشاره کنیم. فرض کنید یک ماشین داریم که برای حرکت نیاز به سوخت دارد و ما فرض می‌کنیم که سوخت این ماشین، بنزین است. ماشین ما، با سوختن بنزین، انرژی لازم برای حرکت را تولید می‌کند. همانطور که بنزین در ماشین سوخته می‌شود و انرژی تولید می‌شود، مواد غذایی که ما می‌خوریم نیز در نقش سوخت قرار دارند و انرژی لازم برای فعالیت‌های بدنی را تأمین می‌کنند.

مواد غذایی مختلف مقادیر متفاوتی از انرژی در خود ذخیره دارند که پس از هضم توسط سیستم گوارشی بدن، این انرژی آزاد شده و توسط سلول‌ها برای انجام فعالیت‌های روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین وقتی می‌گوییم یک موز حاوی ۱۰۰ کیلوکالری انرژی است، این به این معناست که مصرف این موز می‌تواند به بدن ما ۱۰۰ واحد انرژی فراهم کند. وقتی هم می‌گوییم برای راه رفتن یک کیلومتر، ۱۰۰ کالری انرژی نیاز است، این به این معناست که بدن ما ۱۰۰ کالری از انرژی موجود در بدن خود را برای این کار مصرف می‌کند.

تعریف کیلوژول و کیلوکالری

کیلوژول (kJ) و کیلوکالری (kcal) هر دو به عنوان واحدهای اندازه‌گیری انرژی استفاده می‌شوند. این دو واحد در اندازه‌گیری میزان انرژی مصرفی و موجود در مواد غذایی به کار می‌روند. اما تفاوت اصلی بین آنها در مقیاس واحد اندازه‌گیری است:

کیلوژول (kJ)

• کیلوژول واحد استاندارد بین‌المللی برای اندازه‌گیری انرژی در فیزیک و شیمی است.
• یک کیلوژول معادل 1000 ژول می‌باشد.
• اغلب در مطالعات علمی و تحقیقات فیزیکی و شیمیایی استفاده می‌شود.

کیلوکالری (kcal)

• کیلوکالری به عنوان واحد استفاده می‌شود تا انرژی موجود در مواد غذایی را اندازه‌گیری کند.
• یک کیلوکالری معادل 1000 کالری است.
• این واحد در مطالعات تغذیه، رژیم غذایی، و محاسبه میزان انرژی مصرفی انسان‌ها به کار می‌رود.

در محاسبه میزان انرژی موجود در مواد غذایی، برخی کشورها از کیلوژول و برخی از کیلوکالری استفاده می‌کنند. به طور کلی، 1 کیلوژول معادل تقریبی 0.239 کیلوکالری است. اما برای محاسبات دقیق‌تر و توافقات بین‌المللی، از تبدیل دقیق‌تری استفاده می‌شود.

در دهه‌های گذشته، رژیم‌های مبتنی بر محاسبه انرژی مصرفی روزانه و رژیم‌های غذایی با calorie مشخص همواره از بهترین روش‌های علمی و مورد توجه بوده‌اند. این روش‌ها در بسیاری از کشورها به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند و از آن‌ها به عنوان ابزاری مهم در مدیریت وزن و بهبود سلامتی استفاده می‌شود. در ایران هم تقریبا همه مراکز علمی که در زمینه تغذیه و مدیریت وزن فعالیت دارند بر مبنای شمارش کالری و برنامه غذایی دقیق عمل می‌کنند.

در این زمینه، انتخاب بین کیلوژول و کیلوکالری به عهده‌ی متخصصان تغذیه و محققان است و از توافقات بین‌المللی در استفاده از این واحدها برای اندازه‌گیری انرژی پیروی می‌شود.

در ایالات متحده، بیشتر متخصصان تغذیه واحد کیلو کالری را به واحد کیلوژول ترجیح می‌دهند، اما در اکثر کشورهای دیگر، متخصصان تغذیه از کیلوژول به جای کیلو کالری استفاده می‌کنند.برای مثال قوانین اتحادیه اروپا در زمینه برچسب گذاری مواد غذایی به هر دو شاخص کیلوژول و کیلو کالری در تمام برچسب‌های تغذیه ای نیاز دارد، اما کیلوژول‌ها در ابتدای برچسب ذکر شده‌اند.

تفاوت بین کالری و کیلو کالری

کالری و کیلو کالری هر دو به عنوان واحدهای اندازه‌گیری انرژی در مواد غذایی استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی در استفاده و مقیاس این واحدها وجود دارد.

کالری چیست؟

• کالری کوچک یا gram calorie با نماد cal مشخص می‌شود.
• این واحد اندازه‌گیری مقدار انرژی مورد نیاز برای افزایش دمای یک گرم آب به میزان یک درجه سانتی‌گراد است.
• یک کالری تقریبا برابر با ۴.۱۸۴ ژول می‌باشد.

کیلو کالری چیست؟

• کالری بزرگ یا food calorie با نماد kcal مشخص می‌شود.
• این واحد اندازه‌گیری مقدار انرژی مورد نیاز برای افزایش دمای یک کیلوگرم آب به میزان یک درجه سانتی‌گراد است.
• یک کیلو کالری تقریبا برابر با ۴۱۸۴ ژول می‌باشد.

از نظر تاریخی، “کالری” واحدی است که از تئوری کالری گرما مشتق شده و به مقدار گرمایی که برای افزایش دمای یک لیتر آب به میزان یک درجه سانتیگراد نیاز است، اشاره دارد. در علوم تغذیه و مواد غذایی، “کالری” به عنوان واحدی برای بیان ارزش انرژی غذاها، دریافت کالری توصیه شده در رژیم غذایی و نرخ متابولیسم استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه کالری و کیلو کالری به طور متداول در مطالعات تغذیه و علوم مرتبط به آن مورد استفاده قرار می‌گیرند، مهم است تا اختلافات بین این دو واحد را به خوبی درک کنیم.

کالری و رژیم غذایی

کالری، واحدی است که در فیزیک و شیمی برای اندازه‌گیری انرژی به کار می‌رود، اما در مواجهه با تغذیه، مفهوم آن به محاسبه انرژی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌پردازد. این موضوع نشان می‌دهد که میزان کالری‌هایی که از غذاها مصرف می‌کنیم و بیش‌ترین توجه به آن‌ها را می‌کنیم، چگونگی سلامتی و وزن ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

مدیریت وزن: برای کاهش وزن، معمولاً نیاز است کالری‌های مصرفی را کاهش دهیم، زیرا این اقدام باعث می‌شود بدن از چربی‌های ذخیره شده استفاده کند.

تعادل انرژی: تعادل انرژی بین کالری‌های دریافتی و سوزانده شده مهم‌ترین عامل در مدیریت وزن است. وقتی که کالری‌های مصرفی ما با کالری‌هایی که سوزانده می‌شوند متوازن باشد، وزن ما ثابت می‌ماند.

کالری دریافتی: کالری دریافتی نشان‌دهنده انرژی است که از مواد غذایی مصرفی مانند کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها به دست می‌آوریم.

تغییرات فردی: مقدار کالری مورد نیاز هر فرد بستگی به عواملی مانند سن، جنسیت، ترکیب بدن، متابولیسم و سطح فعالیت بدنی دارد.

سبک زندگی: سبک زندگی و عوامل رفتاری نیز بر تعادل انرژی و وزن تأثیرگذارند. اندازه وعده‌های غذایی، انتخاب غذا، عادات غذایی، سطح فعالیت بدنی، استرس و الگوهای خواب از جمله این عوامل هستند.

با اندازه‌گیری وزن خوراکی‌ها، مصرف کالری‌ها و رعایت رژیم غذایی مناسب، می‌توان به مدیریت وزن و حفظ سلامتی کمک کرد.

کالری در چه چیزی وجود دارد؟

وقتی ما به دنبال میزان Calorie یک غذا هستیم، در واقع می‌خواهیم بدانیم چه مقدار انرژی در آن وجود دارد. کالری‌ها به طور مستقیم ماده‌ای غذایی نیستند، اما برخی از مواد غذایی اصلی کالری‌ها را تأمین می‌کنند. مواد غذایی اصلی که کالری ایجاد می‌کنند عبارتند از پروتئین، چربی، کربوهیدرات و الکل.

یک گرم پروتئین حدود ۴ کالری ایجاد می‌کند، هر گرم کربوهیدرات نیز ۴ کالری تولید می‌کند، و یک گرم چربی با ایجاد حدود ۹ کالری بیشترین مقدار انرژی را فراهم می‌کند. همچنین، الکل نیز انرژی ارائه می‌دهد، اما هر گرم الکل حدود ۷ کالری انرژی دارد و معمولاً به عنوان یک منبع انرژی غیرمواد غذایی در نظر گرفته می‌شود.

برای مثال، فرض کنید یک غذایی شامل ۱۰ گرم پروتئین، ۵ گرم چربی و مقداری الکل باشد. در این صورت، مجموع کالری این غذا برابر است با ۴۰ + ۴۵ + (مقدار الکل × ۷). مواد دیگر مانند آب، مواد معدنی و ویتامین‌ها، هیچ کالری ایجاد نمی‌کنند. بنابراین، در اندازه‌گیری کالری مواد غذایی، تنها پروتئین، چربی، کربوهیدرات و الکل مورد نظر است، زیرا اینها مواد اصلی هستند که انرژی اصلی را فراهم می‌کنند.

فرق کالری با پروتئین

پروتئین و کالری دو اصطلاح مهم در تغذیه هستند که هر کدام نقش‌های مختلفی در سلامت و عملکرد بدن دارند. کالری واحدی است که برای اندازه‌گیری انرژی مصرفی بدن استفاده می‌شود، و مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به اضافه وزن شود. به طور متوسط، هر گرم پروتئین حدود 4 کالری انرژی فراهم می‌کند، که کمتر از مقدار انرژیی است که هر گرم کربوهیدرات یا چربی فراهم می‌کنند.

پروتئین‌ها علاوه بر ارائه انرژی، برای ساخت بافت‌های بدن، تعمیر و نگهداری سلول‌ها، و ساختن آنزیم‌ها و هورمون‌ها ضروری هستند. افزایش مصرف پروتئین می‌تواند به کنترل وزن کمک کند به دلیل احساس سیری و کنترل قند خون بیشتری که فراهم می‌کند، اما نباید فراموش کرد که اگرچه پروتئین کمک به کاهش وزن می‌کند، اما توجه به مصرف کالری کلی و ترکیب صحیح غذایی نیز بسیار حیاتی است.

بخوانید: پروتئین چیست؟

کالری تخم مرغ

میزان کالری تخم مرغ بستگی به اندازه و وزن آن دارد. به طور معمول، یک تخم مرغ متوسط حدود ۷۰ کالری دارد. اما این مقدار ممکن است بسته به اندازه تخم مرغ و نحوه پخت آن، متغیر باشد. به عنوان مثال، یک تخم مرغ بزرگ‌تر ممکن حدود 80 کالری داشته باشد. برای اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانید برچسب مواد غذایی روی بسته‌بندی تخم مرغ را بررسی کنید.

کالری پرتقال

پرتقال، یکی از محبوب‌ترین میوه‌های فصل پاییز است که علاوه بر طعم و عطر خوش، خواص زیادی برای سلامتی دارد. این میوه، منبعی غنی از ویتامین C فولات و آنتی‌اکسیدان‌ها است. به طور معمول، یک پرتقال متوسط حدود ۶۰ تا ۷۰ کالری دارد، البته این مقدار ممکن است بسته به اندازه و وزن پرتقال متغیر باشد.

کالری انار

انار یک میوه فصل پاییزی است و دارای طعم شیرین و ملسی است. انار دارای مقدار قابل توجهی از آنتی‌اکسیدان‌ها است و کالری نسبتا کمی دارد. معمولاً یک انار متوسط حدود ۸۰ تا ۱۰۰ کالری دارد، اما این مقدار ممکن است بسته به اندازه و وزن انار متغیر باشد.

کالری سیب

سیب دارای مقدار زیادی فیبر و ویتامین‌های C و K است. از لحاظ کالری، یک سیب متوسط حدود ۵۲ تا ۹۵ کالری دارد، و این مقدار ممکن است بسته به اندازه و وزن سیب متغیر باشد. سیب، کالری بسیار کمی دارد و به همین دلیل، از افزایش وزن شما جلوگیری می‌کند.

کالری موز

یک موز متوسط (حدود ۱۱۸ گرم) دارای ۱۰۵ کالری، ۲۷ گرم کربوهیدرات، ۱۴.۴ گرم قند و ۱.۳ گرم پروتئین است. علاوه بر این، موز یک منبع عالی از پتاسیم است و یک موز متوسط حاوی ۴۲۲ میلی‌گرم پتاسیم است. این میوه با طعم شیرین و مطبوعی که دارد علاوه بر ارائه انرژی قابل توجه، ویتامین‌ها و مواد مغذی مفیدی را فراهم می‌کند.

کالری هویج

یک هویج متوسط حدود ۱۲۰ گرم و حدوداً ۵۰ کالری دارد. در روش‌های مختلف آماده‌سازی، مقدار کالری هویج متفاوت است. برای مثال، در حالت سرخ شده در ماهی تابه ۱۱۴ کیلو کالری و در حالت خشک شده ۳۴۱ کیلو کالری است. در حالت خام و پخته شده، خورشتی، آب پز نیز ۴۱ کیلو کالری در هر ۱۰۰ گرم دارد.

کالری املت

از آنجایی که ماده اصلی املت، تخم‌مرغ است و ترکیبات دیگری مانند روغن یا کره و رب گوجه ممکن است مقادیر متفاوتی داشته باشند، محاسبه دقیق کالری املت، کمی مشکل است. با این حال می‌توان تقریباً حدود کالری را محاسبه کرد. به طور متوسط، هر 100 گرم املت ساده حاوی حدود 156 کیلوکالری است.

بخوانید: سیر تا پیاز رژیم کتوژنیک

مقایسه کالری نان و برنج

نان و برنج از دوران کهن، به عنوان غذای اصلی بسیاری از افراد در سراسر جهان شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته‌اند. مردم به علت خوشمزگی، در دسترس بودن، و احساس سیری که ایجاد می‌کنند، عاشق مصرف نان و برنج هستند.

اما انتخاب بین برنج و نان بستگی به اهداف تغذیه‌ای دارد؛ زیرا اگرچه برنج ویتامین‌ها و مواد معدنی بیشتری را فراهم می‌کند، اما نان کالری و کربوهیدرات کمتری دارد. در هنگام مقایسه میزان کالری در نان و برنج، مهم است که توجه داشته باشیم که نوع و اندازه سروینگ هرکدام می‌تواند بر تفاوت کالری تأثیرگذار باشد.

• نان: کالری نان می‌تواند بسته به نوع آن متفاوت باشد، مانند نان گندم کامل یا نان سفید. به طور متوسط، یک تکه نان (25 تا 30 گرم) حدود 70 تا 100 کالری دارد. به خاطر داشته باشید که برش‌های ضخیم یا بزرگتر ممکن است کمی کالری بیشتری داشته باشند.

• برنج: میزان کالری برنج نیز به تنوع و روش پخت بستگی دارد. به طور متوسط برنج سفید پخته، ساده و دانه متوسط (حدود 1 فنجان یا 195 گرم) تقریباً 200-220 کالری دارد. برنج قهوه‌ای که فیبر بالاتری دارد، ممکن است کمی کالری بیشتری داشته باشد.

باید خاطر نشان کنم احتیاجی به حذف کامل کربوهیدرات و حتی نان و برنج نیست. بهترین راه کاهش وزن، پیروی از یک شیوه‌ی سالم و کاهش وزن تدریجی است. همچنین به یاد داشته باشید که محتوای کالری تنها یکی از عواملی است که باید هنگام انتخاب بین نان و برنج در نظر بگیرید. ترکیب مواد مغذی، محتوای فیبر و نیازهای غذایی کلی نیز باید برای یک رژیم متعادل و سالم در نظر گرفته شود.

بخوانید: فواید صبحانه سالم

مقایسه کالری برنج و ماکارونی

بسیاری از افراد وقتی به دنبال رژیم غذایی متعادل هستند، فکر می‌کنند که غذاهای غنی از کربوهیدرات مانند ماکارونی و برنج برایشان مضر هستند. اما واقعیت این است که برخی از کربوهیدرات‌ها به عنوان یک منبع اصلی انرژی و استقامت برای بدن عمل می‌کنند. برای یک رژیم غذایی متعادل، غذاهای نشاسته‌ای مانند برنج و ماکارونی باید بخشی از مصرف ما باشند.

برنج سفید معمولاً در حدود ۲۰۰ کالری در هر فنجان پخته شده دارد. اما برنج قهوه‌ای با داشتن مقدار کمی فیبر و مواد مغذی بیشتر، حدود ۱۸۰ کالری در هر فنجان پخته شده دارد.

محتوای کالری پاستا بسته به نوع آرد می‌تواند متفاوت باشد. به طور متوسط، یک فنجان ماکارونی ساده و غنی شده حاوی حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ کالری است. اما ماکارونی سبوس‌دار معمولاً کالری کمتری دارد؛ حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ کالری در هر فنجان پخته شده به دلیل محتوای فیبر بالاتر.

به طور خلاصه، هم برنج و هم ماکارونی غذاهایی با میزان کالری بالا هستند، با این حال، ماکارونی گندم کامل ممکن است کمی کمتر کالری داشته باشد و به دلیل محتوای فیبر بیشتر، مواد مغذی بیشتری را فراهم کند.

مقایسه کالری قند و خرما

خرما و قند هر دو منابع انرژی هستند، اما تفاوت‌های مهمی در محتوای کالری آن‌ها وجود دارد. به طور میانگین، هر خرمای خشک (حدود ۲۳ گرم) حاوی تقریباً ۶۶ کالری است. از سوی دیگر، یک حبه قند (تقریباً ۴ گرم) حاوی حدود ۱۶ کالری دارد. این نشان می‌دهد که در واحد اندازه‌گیری، خرما دارای مقدار کالری بیشتری نسبت به قند است. اما مهمترین نکته این است که خرما، علاوه بر کالری‌هایش، مواد مغذی ارزشمندی مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبرها را فراهم می‌کند، در حالی که قند ارزش غذایی کمتری دارد و بیشتر به عنوان یک منبع انرژی ساده شناخته می‌شود.

بنابراین، در انتخاب بین این دو، توجه به مصرف متعادل خرما به عنوان یک میان‌وعده یا منبع انرژی غذایی، ممکن است انتخاب مناسب‌تری باشد، مخصوصاً برای کسانی که به دنبال مصرف مواد مغذی و سالم هستند.

خرما در هر 100 گرم 277 کیلوکالری و قند 387 کیلوکالری در هر 100 گرم دارد، بنابراین مقدار این تفاوت تقریباً 40 درصد است. البته این به هیچ وجه به معنای تاییدی بر زیاده‌روی در مصرف خرما نیست. خرما هم قند دارد و هم calorie و مصرف بیش از اندازه‌اش می‌تواند باعث اضافه وزن و چاقی شود.

مقایسه کالری برنج و سیب زمینی

هنگام مقایسه کالری برنج و سیب زمینی، باید توجه داشت که برنج سفید پخته شده معمولاً حاوی حدود 200 کالری در هر فنجان است. برنج قهوه‌ای پخته شده نیز با داشتن مقدار کمی فیبر و مواد مغذی بیشتر، حاوی حدود 180 کالری در هر فنجان است.

یک سیب زمینی متوسط (حدود 150 گرم) زمانی که بدون چربی پخته یا آب پز می‌شود تقریباً 110 تا 120 کالری دارد. سیب زمینی شیرین آب پز که اغلب به دلیل داشتن مواد مغذی بیشتر سالم تر در نظر گرفته می شود، حاوی حدود 120 تا 130 کالری است.

سوال‌های متداول درباره کالری چیست؟