کالری چیست و چرا مهم است؟ کالری برای اولین بار در سال ۱۸۲۴ توسط نیکولاس کلمنت به عنوان واحدی از گرما تعریف شد. بین سال‌های ۱۸۴۱ و ۱۸۶۷ این لغت به فرهنگ‌های انگلیسی و فرانسوی هم افزوده شد.
بیشتر افراد کالری را با غذا و نوشیدنی مرتبط می دانند، اما این تفکر صحیح نیست و هر چیزی که حاوی انرژی باشد کالری دارد. برای مثال، ۱ کیلوگرم زغال سنگ حاوی ۷۰۰۰،۰۰۰ کالری است.
اما امروزه همه‌ی افراد در تمام دنیا، زمانی که می‌خواهند رژیم بگیرند با کالری سر و کار پیدا خواهند کرد و به مصرف کالری روزانه خود دقت می‌کنند، اما واژه کالری دقیقا چه معنایی دارد؟
کالری به زبان ساده
با توجه به اینکه تب و تاب رسیدن به اندامی موزون و همچنین بدنی سالم در بین افراد جامعه بسیار زیاد شده است، شمارش کالری مواد غذایی مصرفی به یکی از مهم ترین بخش‌های انواع رژیم‌های غذایی تبدیل شده است.
در دهه‌های گذشته رژیم‌های مبتنی بر محاسبه انرژی مصرفی روزانه و رژیم‌های غذایی با کالری مشخص همواره از بهترین روش‌های علمی و مورد توجه بوده‌اند.
در ایران هم تقریبا همه مراکز علمی که در زمینه تغذیه و مدیریت وزن فعالیت دارند بر مبنای شمارش کالری و برنامه غذایی دقیق عمل می‌کنند.
در کشورهای گوناگون از واحدهای متفاوتی برای تعیین میزان انرژی موجود در مواد غذایی استفاده می‌شود که عبارتند از کیلوکالری kcal و کیلوژول kJ که به دلیل همین تفاوت‌های موجود در واحدهای سنجش انرژی، ممکن است هنگام شمارش کالری موجود در یک غذا یا نوشیدنی دچار اشتباه شوید.
کلمه کالری معمولاً با تعداد کیلو کالری kcal برای اندازه گیری انرژی تغذیه‌ای استفاده می‌شود. در ایالات متحده، بیشتر متخصصان تغذیه واحد کیلو کالری را به واحد کیلوژول ترجیح می دهند، اما در اکثر کشورهای دیگر، متخصصان تغذیه از کیلوژول به جای کیلو کالری استفاده می‌کنند.
برای مثال قوانین اتحادیه اروپا در زمینه برچسب گذاری مواد غذایی به هر دو شاخص کیلوژول و کیلو کالری در تمام برچسب‌های تغذیه ای نیاز دارد، اما کیلوژول‌ها در ابتدای برچسب ذکر شده‌اند.
در ایران نیز واحد کیلوکالری متداول است. اما برای دقیق‌تر شدن در ابن بحث باید اشاره کنم که به دلایل تاریخی، در دنیا دو تعریف اصلی از کالری مورد استفاده قرار می گیرد. کالری کوچک و کالری بزرگ که در ادامه هر دو را تشریح می‌کنم.
تفاوت کالری و کیلوکالری
کیلو کالری همان واحدی است که برای سنجش انرژِی مواد غذایی به کار می‌بریم. در حالی که کالری (منظور واحد اندازه‌گیری میزان انرژی در علوم فیزیک و شیمی) معمولاً برای سنجش انرژِی مواد غذایی استفاده نمی‌شود.
کالری کوچک
کالری کوچک یا gram calorie با cal مشخص می‌شود. کالری کوچک در واقع میزان انرژی مورد نیاز برای افزایش دمای یک گرم آب با یک درجه سانتی‌گراد است با این حساب یک کالری تقریبا برابر با ۴.۱۸۴ ژول می‌باشد.
کالری بزرگ
کالری بزرگ یا food calorie که با نماد kcal مشخص می‌شود و به آن کالری تغذیه‌ای هم گفته می‌شود میزان انرژی مورد نیاز برای افزایش دمای یک کیلوگرم آب با یک درجه سانتی‌گراد است. با این حساب یک کیلو کالری تقریبا برابر با ۴۱۸۴ ژول می‌باشد.
گرچه به لحاظ فنی نام صحیح کیلوکالری است. اما همه از جمله متخصصان تغذیه، از واژه‌ی مخفف کالری استفاده می‌کنند.
حسن موسوی
کالری و رژیم غذایی
با اینکه کالری واحدی برای اندازه‌گیری میزان انرژی در فیزیک و شیمی مطرح است، ولی به علت کاربرد آن برای محاسبه انرژی خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها در میان مردم عادی هم بسیار کاربرد دارد.
کاربرد فراوان کالری به این موضوع اشاره دارد که میزان کالری مورد نیاز هر فرد باید با میزان کالری که از تغذیه روزانه دریافت می‌کند متوازن باشد چراکه عدم این توازن منجر به اضافه‌وزن و چاقی و یا کمبود وزن می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد اغلب ما اندازه‌ی پرس‌های غذایی خود را بسیار کمتر از حد برآورد می‌کنیم و متوجه نیستیم چرا وزنمان افزایش پیدا می‌کند یا چرا طبق برنامه‌ی غذایی وزنمان کم نمی‌شود.
بهترین روش برای تعیین مقدار چیزی که می‌خورید اندازه‌گیری و وزن کردن آن است. بشقاب خود را با مقدار غذای عادی‌ای که می‌خورید پر کنید و بعد با استفاده از فنجان، قاشق یا ترازو اندازه بگیرید.
سپس در پایان هر روز بنشینید و کالری‌هایی را که برای هر خوراکی خورده‌اید با برچسب مواد غذایی مطابقت دهید. البته می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مختلفی هم که این امکان را برای شما فراهم می‌کنند هم استفاده کنید.
کالری ها از کجا می‌آیند
وقتی می خواهیم بدانیم چه مقدار کالری در یک غذا موجود است، اساسا می خواهیم بدانیم یک غذا می‌تواند چه مقدار انرژی تولید کند.
کالری ماده غذایی نیست! ولی مواد غذایی خاصی کالری‌ها را ایجاد می‌کنند. درشت مغذی‌هایی که کالری ایجاد می‌کنند عبارتند از پروتئین، چربی و کربوهیدرات.
- یک گرم پروتئین ۴ کالری ایجاد می‌کند
- یک گرم کربوهیدرات هم ۴ کالری ایجاد می‌کند
- اما یک گرم چربی ۹ کالری ایجاد می‌کند
برای مثال فرض کنید غذایی شامل ۱۰ گرم پروتئین و ۵ گرم چربی باشد. بنابراین کالری کل این غذا ۴۰ + ۴۵ = ۸۵ کالری بدست می آید.
مواد دیگری مانند آب، مواد معدنی و ویتامین‌ها، نه کالری فراهم می‌کنند و نه فیبر یا کلسترول.